Inoudsopgave
Wist je dat er naast Google en Bing nog veel andere zoekmachines zijn? Zo zijn er Nederlandse zoekmachines, maar ook zoekmachines die zich vooral bezighouden met privacy en duurzaamheid. Het kan zijn dat je programma’s zoals DuckDuckGo en Ilse misschien wel kent, maar er zijn er natuurlijk nog veel meer. Of je nu op zoek bent naar een site die geen IP-adressen opslaat, een die bomen plant met het geld wat ze verdienen of gewoon een Nederlands alternatief. In dit blog vertellen wij alles over deze zoekmachines en waarom deze een goed alternatief kunnen zijn voor Bing en Google. Lees snel meer!
Inhoudsopgave
< Hier komt uiteindelijk de inhoudsopgave >
Welke Nederlandse zoekmachines bestaan er?
Naast alle grote internationale versies zijn er ook Nederlandse zoekmachines waar je gebruik van kan maken. Van de allereerste Nederlandse zoekmachine tot een programma speciaal voor leerkrachten en scholieren. De een is misschien net wat bekender dan de ander, maar ze komen allemaal uit ons kikkerlandje en zijn goed te gebruiken om iets op te zoeken.
Startpage zoekmachine
Als eerste een van de bekendere privacyvriendelijke zoekmachine uit Nederland, Startpage. Dit is een zoekmachine die is opgericht in Nederland en zich richt op de privacy van de gebruikers. Ze gebruiken de zoekresultaten van Google, presenteren deze anoniem en slaan geen IP-adressen op, waardoor het erg privacyvriendelijk is.
De Startpage-zoekmachine is in 1998 opgericht als de metazoekmachine lxquick en begon vier jaar later als linkpagina. Het jaar daarop kwam Startpage als een mirror server van lxquick. Dit betekent dat het een soort kopie is van de bestaande server om ervoor te zorgen dat het, ondanks de drukte, nog steeds snel werkte. In 2016 werden de twee samengevoegd onder de naam Startpage.com. Wereldwijd wordt deze zoekmachine aangeraden als je niet wil dat je online gegevens worden opgeslagen.
Ilse zoekmachine
De eerste Nederlandse zoekmachine, Ilse, kwam op 22 februari 1996 online. Het zoekprogramma is gemaakt door drie studenten van de Hogeschool van Eindhoven. In het begin kon je naar 160.000 verschillende www-pagina’s in het nl-domein zoeken, maar in september 1996 waren dit er al 1 miljoen. De naam Ilse kwam oorspronkelijk van het acroniem voor InterLink Search Engine. Daarnaast werd tot 1998 ook Interactive Lowlands Search Engine gebruikt.
De Ilse-zoekmachine was onderdeel van Ilse Media. Ze waren samen met VNU overgenomen door Sanoma (de eigenaar van onder andere Nu.nl, schoolbank.nl en andere zoekmachines zoals Startpagina.nl en Vindex). Vandaag de dag bestaat ilse.nl nog wel, maar dan als onderdeel van startpagina.nl. Dit is een linkpagina die ervoor zorgt dat je snel en makkelijk vindt wat je zoekt. Ben jij bijvoorbeeld op zoek naar een krant? Ga dan naar het kopje nieuws, waar jij al jouw favoriete kranten en nieuwssites kan vinden.
Davindi / PO-lessen zoekmachine
Wellicht ken je de zoekmachine al of heb je er misschien wel mee hebt gewerkt, de Davindi-zoekmachine. Het programma zoekt, in plaats van op het hele internet, in een speciaal samengestelde onderwijscollectie. Deze is in elkaar gezet door docenten, redacteuren en mediathecarissen. Het bestaat uit meerdere webpagina’s, documenten, video’s, afbeeldingen en geluidsopnames voor scholieren en docenten.
Via Davindi kon je ook naar informatie zoeken wat lastig te vinden was via andere zoekmachines. In 2006 kon je 50.000 bronnen gebruiken voor primair, voortgezet, middelbaar beroeps- en volwassenenonderwijs. Nu vind je de zoekmachine onder de naam PO-lessen.nl en is het ‘de zoekmachine voor leerkrachten op de basisschool’. Zo kan je als docent hier materiaal vinden dat je kan gebruiken als aanvulling op de lesstof. Deze website is dus niet gemaakt voor iedereen, maar als je op zoek bent naar iets wat je op school kan leren, dan vind je het hier.
Vinden.nl zoekmachine
Op vinden.nl kun je in tegenstelling tot de meeste zoekmachines meerdere soorten informatie zoeken. Net zoals Google en Bing krijg je zowel webpagina’s als producten, nieuws en video’s te zien op een pagina. Alle informatie komt van verschillende zoekmachines en wordt gecombineerd op de zoekpagina.
Daarnaast is vinden.nl ook een linkpagina en heeft voorgestelde onderwerpen die het zoeken voor jou makkelijker maken. Deze zijn verdeeld over verschillende onderwerpen zodat je snel kan vinden wat je zoekt. Als je op deze linkjes klikt kom je bij: kranten, vacatures, recepten, blogs en webshops. Verder kun je natuurlijk ook gewoon een vraag in de zoekbalk zetten om een antwoord te krijgen op jouw vraag.ook een linkpagina en heeft voorgestelde onderwerpen die het zoeken voor jou makkelijker maken. Deze zijn verdeeld over verschillende onderwerpen zodat je snel kan vinden wat je zoekt. Als je op deze linkjes klikt kom je bij: kranten, vacatures, recepten, blogs en webshops. Verder kun je natuurlijk ook gewoon een vraag in de zoekbalk zetten om een antwoord te krijgen op jouw vraag.
Welke zoekmachines zijn het meest privacyvriendelijk?
De meeste mensen die iets willen op zoeken, gebruiken hier Google voor. Ruin 92,5% om precies te zijn. De zoekmachine weet namelijk meestal precies waar jij naar op zoek bent. Dit komt omdat Google (en Bing) veel informatie van zijn gebruikers verzamelt. Zo weet hij wie jij bent, wat je op zoekt, wat jij interessant vindt, waar je bent, wie je vrienden zijn, hoe je agenda eruitziet en nog veel meer persoonlijke informatie. Als jij dit niet wilt, dan kun je voor een privacyvriendelijke zoekmachine gaan. Hieronder leggen we uit welke anonieme zoekmachines er zijn en hoe ze te werk gaan.
DuckDuckGo zoekmachine
De meest bekende privacyvriendelijke zoekmachine is DuckDuckGo. Maar wat is DuckDuckGo precies? DuckDuckGo is een populaire anonieme zoekmachine. De zoekmachine is opgericht in 2008 door Gabriel Weinberg, een aan MIT afgestudeerde ondernemer. Net als op Google kun je hier terecht voor het nieuws, weer, afbeeldingen en video’s. Ook heeft het een handige zoekfunctie, BANGS, waarmee je snel kunt zoeken. Je hoeft alleen maar een ‘!’ voor een bepaalde letter te zetten en dan word je gelijk naar die pagina gewezen. ‘!w’ leidt bijvoorbeeld naar Wikipedia en ‘!li’ brengt je bij LinkedIn.
Maar hoe werkt DuckDuckGo? De alternatieve zoekmachine maakt gebruik van veel bronnen zoals Yahoo!, Search BOSS, Wikipedia en Wolfram Alpha. Daarnaast zorgt de web-crawler, DuckDuckBot, ervoor dat de zoekresultaten constant geüpdatet en verbeterd worden. Ook maakt DuckDuckGo gebruik van een Tor-netwerk. Hierdoor zijn de zoekopdrachten lastig naar jou te herleiden. Als laatste slaat de zoekmachine zelf niet je zoekopdrachten op en wordt het niet aan jouw IP-adres gekoppeld.
Qwant zoekmachine
Een andere zoekmachine die beweert niets over de gebruiker te weten is Qwant. Het staat zelf in hun slogan “De zoekmachine die niets over u weet, en dat verandert alles!”. Deze Franse zoekmachine is in 2013 gelanceerd en is vooral in Frankrijk heel populair. Zo gebruikt de Franse overheid het sinds 2018 voor al hun zoekopdrachten. Op de startpagina kun je zowel zoeken op het web als nieuwsberichten lezen. Qwant belooft dat ze jouw gegevens niet verzamelen en doorverkopen voor marketing- of andere doeleinden. Daarnaast zijn de resultaten neutraal, wat betekent dat ze niet zijn aangepast naar jouw interesses.
Net zoals Google heeft Qwant meerdere apps en websites. Als je bijvoorbeeld een oudere browser hebt, kun je gebruikmaken van Qwant Lite: een lichtere en snellere versie van het origineel. Dit komt doordat ze zwaardere programma’s hebben verwijderd en het heel minimalistisch hebben aangekleed. Daarnaast is er ook nog een kinderversie genaamd Qwant Junior en een kaartenservice genaamd Qwant Maps. De oprichters willen met hun zoekmachine niet de concurrentie met Google aangaan, maar juist iets anders laten zien.
Swisscows zoekmachine
Ook het Zwitserse programma, Swisscows, zegt dat ze een ‘Datasafe search engine’ zijn. Het is opgericht in 2014 door Andreas Wiebe. Ze zeggen heel duidelijk dat ze geen IP-adressen of andere persoonlijke informatie opslaan. Daarnaast kijken ze ook niet naar het gedrag van de gebruikers, maar zorgen ze er wel voor dat de zoekopdrachten kindvriendelijk zijn. Dit doen ze met behulp van een filter dat bijvoorbeeld gewelddadige content eruithaalt.
Swisscows gebruikt de zoekresultaten van Bing, maar heeft ook een eigen index voor de Duitstalige versie. Net als op Google kun je hier ook zoeken naar shops, muziek en heeft het een vertaalmogelijkheid. In 2021 lanceerde ze de berichtenapp, TeleGuard, die zich ook bezighoudt met privacy en het beschermen van gegevens. Je kan het zien als een soort extra veilige versie van WhatsApp. Dit is dus perfect voor als je privacy wil voor bijna al je online activiteit.
Searx.me zoekmachine
Verder is de searX search engine nog een alternatieve zoekmachine die niets doet met je persoonlijke gegevens. Zo slaan ze geen zoekgeschiedenis of IP-adressen op en worden de tracking-cookies geblokkeerd. Alle zoekresultaten zijn samengevoegde resultaten van maar liefst 82 verschillende zoekmachines, waaronder Google, Bing en Yahoo!.
De startpagina van searX is erg minimalistisch, maar als je iets hebt gezocht, krijg je de volgende tabbladen te zien: Algemeen, Bestanden, Afbeeldingen, IT, Kaart, Muziek, Nieuws, Wetenschap, Sociale Media en Video’s. Ben je op zoek naar iets specifieks? Dan kun je gericht zoeken in een bepaalde zoekmachine, tabblad en/of taal. Zet bijvoorbeeld een ‘!’ voor een categorie of zoekmachine om alleen daarin te zoeken. Ook kun je in een bepaalde taal zoeken door ‘:’ voor de taal te zetten in de zoekopdracht. De gebruikerservaring van searX is dus helemaal anders dan bij zoekmachines zoals Google, Bing en Yahoo!
Disconnect zoekmachine
Daarnaast heb je ook nog Disconnect search, de private zoekmachine van het internetbeveiligingsbedrijf Disconnect. Het programma is gemaakt door Brian Kennish en Casey Oppenheim. Ze vinden dat ‘mensen de vrijheid moeten hebben om zich over het internet te bewegen zonder dat er iemand anders meekijkt.’ In 2015 zijn ze samen gaan werken met Mozilla om de Tracking Protection van Firefox mogelijk te maken.
Het idee van Disconnect Search is dat je anoniem kunt zoeken via een andere zoekmachine zoals DuckDuckGo, Yahoo! en Bing. Als je iets opzoekt, dan krijg je de zoekresultatenook in de user interface van de zoekmachine te zien die Disconnect Search gebruikt om te zoeken (bijvoorbeeld in DuckDuckGo). Naast de search engine heeft Disconnect ook een browserextensie waarmee je sites kunt blokkeren die je traceren. Ook hebben ze nog een VPN met drie serverlocaties. Dit bedrijf is er dus helemaal voor jouw internetveiligheid.
MetaGer zoekmachine
Nog een privacyvriendelijke zoekmachine is MetaGer. Zoals je misschien uit de naam kan halen, is het een Meta zoekmachine uit Duitsland (Germany). ‘Meta’ betekent dat ze de zoekresultaten gebruiken van andere zoekmachines. Vergelijkbare zoekmachines die dit ook doen zijn Startpage, searX en Ecosia. Het programma is een samenwerking tussen de Duitse Niet-gouvernementele organisatie ‘SUMA-EV Association for Free Access to Knowledge’ en de Universiteit van Hannover.
In 2013 lanceerde MetaGer een Engelstalige versie van hun zoekmachine. Datzelfde jaar kwam er ook een TOR Hidden Service waarmee je als gebruiker toegang hebt tot de zoekfunctionaliteit vanuit het TOR-netwerk. Vanaf 2014 bieden ze ook de mogelijkheid om de webpagina’s anoniem te openen. Dit kan je een beetje vergelijken met de incognito versie van Google.
Welke groene zoekmachines zijn er?
Naast privacyvriendelijke zoekmachines zijn er ook nog groene programma’s. Ook wel eco zoekmachines genoemd. Zo is er een duurzame zoekmachine die bomen plant met het geld dat ze verdienen. Of een die inkomen aan een goed doel geeft, wat ervoor zorgt dat de aarde vergroent. Als jij vindt dat de bekende zoekmachines te grote vervuilers zijn, moet je dus zeker een kijkje nemen bij deze groene alternatieven.
Zoekgroen.nl zoekmachine
Zoekgroen is net als Startpage een Nederlandse zoekmachine. Maar ze houden zich bezig met twee totaal verschillende onderwerpen. Startpage richt zich voornamelijk op privacyvriendelijkheid. Zoekgroen, daarentegen, probeert klimaatverandering tegen te gaan. Dit doen ze met behulp van jouw zoekopdrachten.
Maar liefst 95% van hun inkomsten gaan naar de Nederlandse non-profitorganisatie Justdiggit. Dit geld verdienen ze net zoals elke ander zoekmachine. Als je op een advertentie klikt, krijgt Zoekgroen een paar cent. Daarnaast verdienen ze een vergoeding als er een aankoop is gedaan in enkele webshops. Dit is echter geen zoekmachine die bomen plant. In plaats hiervan graven ze gaten (bunds) in droge gebieden. Deze gaten zorgen ervoor dat water niet weg kan stromen, waardoor het land langzamerhand groener wordt.
Ecosia zoekmachine
Een andere groene zoekmachine is Ecosia. “Wat is Ecosia?” Horen we je al zeggen. In het kort is het een duurzame zoekmachine die bomen plant om klimaatverandering en de opwarming van de aarde tegen te gaan. Dit klinkt allemaal goed, maar hoe doen ze dit dan? Ecosia is transparant over hun inkomsten en duidelijk over hun doeleinden. Zo kregen ze in 2014 een speciaal certificaat. Dit gaf aan dat de zoekmachine aan de hoogste normen van transparantie, aansprakelijkheid, sociale- en milieuprestaties voldoet.
Maar hoe werkt Ecosia precies? Als jij met Ecosia iets hebt opgezocht en op een advertentie klikt, dan verdienen zij geld. Met dit geld planten ze bomen in verschillende landen. Zo doen ze dit in Oeganda om chimpansees te redden en in Burkina Faso om de woestijn te vergroenen. In het kort is deze zoekmachine dus goed voor het milieu. Naast de zoekbalk kun je zelf bijhouden hoever je bent met het sparen voor bomen. Om deze voortgang bij te houden moet je wel ingelogd zijn. Anders zamel je niets in voor de bomen.
Kortom, keuze genoeg
Er zijn dus veel alternatieve zoekmachines die je kunt gebruiken in plaats van Google of Bing. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor een Nederlandse zoekmachine zoals Startpage en Vinden.nl. Ook als je niet wil dat de zoekmachines alles over jou weet en dit gebruikt om jou in een filterbubbel te krijgen, zijn er genoeg zoekmachines waaruit je kunt kiezen. Denk hier bijvoorbeeld aan DuckDuckGo, Swisscows en Disconnect. Wil je, daarentegen, liever bijdragen aan een groene wereld? Dan kan dit ook door gebruik te maken van de milieuvriendelijke zoekmachines Ecosia en Zoekgroen. Welke zoekmachine past het beste bij jou?
